Қазақстанда АЕК-тен бас тарту ұсынылды

Қазақстанда айлық есептік көрсеткішті (АЕК) пайдаланудан бас тарту ұсынылды, деп хабарлады Elorda.info LS-ке сілтеме жасап.

Депутат Жәмила Нұрманбетова әлеуметтік Кодексте ескірген және негізсіз әлеуметтік параметрлер қолданылады деп есептейді.

Тәуелсіздік алғаннан бері енгізілген АЕК-ті пайдалану жалғасуда. Иә, бұл жоспарлауға ыңғайлы болуы мүмкін. Бірақ АЕК экономикаға да, жалақыға да байланысты емес. Сондықтан болашақта әлеуметтік төлемдерді бірыңғай көрсеткішке – ең төменгі күнкөріс деңгейіне немесе ең төменгі жалақыға сүйене отырып аудару орынды деп санаймыз, - деді ол.

Депутаттың алаңдаушылығын тудыратын келесі нәрсе – әлеуметтік параметрлерді анықтаудың тиісті әдістемелерінің болмауы.

Күнкөріс деңгейінің шамасы тағы да шындықтан алшақтау. Осы жылдың 10 айында азық-түлік инфляциясы шамамен 20%-ға жетті. Яғни, зейнетақылар мен жәрдемақыларды есептеу үшін салынған ең төменгі күнкөріс деңгейі азаматтарды барабар әлеуметтік төлемдермен қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді. Сондықтан ең төменгі күнкөріс деңгейін есептеу әдістемесін жетілдіру бойынша жұмысты бастауға кеңес береміз, - деп атап өтті Нұрманбетова.

Ол Қазақстан мына түрімен кедейлікті жеңе алмайтынын айтты: статистика бойынша халықтың 5,1%-ы күнкөріс деңгейінен төмен табыспен өмір сүреді.

Кедейлік шегінен төмен тұратын азаматтарды әлеуметтік қолдау шараларының бірі атаулы әлеуметтік көмек болып табылады. Оның әлеуметтік кодекс жобасында көрсетілген ұсынысы, өкінішке қарай, түбегейлі өзгеріске ұшыраған жоқ. Соңғы жылдары көптеген елдер кедейлік деңгейін анықтауда кедейлікті өлшеудің көп өлшемді модельдерін қолдануға тырысуда. Сондықтан министрлікке кедейлікті өлшеудің көпөлшемді моделін ескере отырып, атаулы әлеуметтік көмекті жетілдіруді жалғастыру орынды деп санаймыз, - деді ол.

Нұрманбетованың айтуынша, әрбір мұқтаж отбасы тиісті мемлекеттік органдардың назарында болуы үшін әр отбасымен жеке жұмыс істеу қажет. Ал бұл, цифрлық картаның деректері бойынша, қазірдің өзінде 1,2 млн отбасы.

2022 жылғы 1 сәуірден бастап жәрдемақылар мен өзге де әлеуметтік төлемдерді есептеу үшін АЕК 3180 теңгені құрады, ал 2023 жылы  айлық есептік көрсеткіш (АЕК) 3 450 теңге деңгейінде айқындалды.